Een knieval voor uiterst rechts

Als alles gaat zoals gepland, buigt de Vlaamse regering zich vrijdag 9 september over het decreet over de subsidiëring van het sociaal-culturele volwassenenwerk. Vermoedelijk zal de regering dat aangepaste decreet goedkeuren. De Fede­ratie, die sociaal-culturele organisaties verenigt, roept op om de wijziging niet door te voeren.

De decreetswijziging, die al eens werd tegengehouden in 2019, is bedenkelijk en zet de werking van het middenveld op de helling. Zo wil de Vlaamse overheid geen steun verlenen aan organisaties die zich zouden terugplooien op hun etnisch-culturele afkomst en segre­gatie in de hand zouden werken.

De vraag is of deze maatregel ook geldt voor een vzw als De Vlaamse Volksbeweging, die ook subsidies ontvangt onder hetzelfde decreet. Op haar website staat te lezen dat de organisatie ‘streeft naar de maatschappelijke, culturele­ en politieke ontvoogding van Vlaanderen’. Als dat niet terugplooien op de etnisch-culturele afkomst is? In 2019 bleek al dat Marius Meremans (N-VA), hoofdindiener van het decreet, organisaties viseert­ die mensen met een migratieachtergrond verenigen.

Deze maatregel is niets minder dan een knieval voor uiterst rechts. Vlaams Belang hoeft niet mee te regeren om zijn discriminerende agenda door te drukken. De N-VA, Open VLD en CD&V tasten zelf wel het grondwettelijke gelijk­heidsbeginsel aan. Ik vraag me af of dat onderdeel van het decreet, dat getuigt van ideologische symboolpolitiek, juridisch standhoudt.

In het huidige decreet kan een organisatie na een positieve beoordeling maximum 25 procent stijgen of dalen. Dat is al een moeilijk te slikken pil voor organisaties. Met de komende decreetswijziging vervalt zelfs dat maximum­percentage. De bevoegde minister kan na de wijziging immers besluiten om het advies van de beoordelingscommissie te negeren en zelf finaal beslissen welke organisatie geld verliest en welke (meer) geld krijgt. Dat zet de deur wijd open voor politieke willekeur en nepotisme. De maatregel getuigt van slecht bestuur en dient alleen om het middenveld verder uit te hollen.

Want wie tussen de lijnen leest, weet dat de motie tot aanpassing door de indieners is opgezet om dissidente stemmen het zwijgen op te leggen. Wie te kritisch is en bijvoorbeeld structurele discriminatie blijft aankaarten, dreigt overgeleverd te worden aan de willekeur van de bevoegde minister. In navolging van Frankrijk zet de Vlaamse rege­ring daarmee de jacht in op orga­nisaties die mensen met een migratie­achtergrond en moslims verenigen in het sociaal-culturele volwassenenwerk.

In 2019 blokkeerde de oppositie de stemming door gebruik te maken van een ‘ideologische alarmbelprocedure’. Dat is deze keer niet mogelijk. Sociaal-culturele verenigingen kunnen dus alleen een beroep doen op de democratische inborst van de meerderheidspar­tijen. Gelet op de manier waarop deze Vlaamse overheid beleid voert, zet het middenveld zich beter schrap.

(Deze tekst verscheen eerder bij De Standaard.)