Soms moeten we de waarheid recht in de ogen kijken
Ik geloof niet dat ik de enige ben die niet weet hoe ze zich moet voelen bij alle gebeurtenissen in de wereld. Het lijkt alsof vroeger, voor de oorlog in Oekraïne en voor de coronapandemie, onze emoties gemakkelijker te reguleren waren. Nu heb ik het idee dat we collectief aan het verzuipen zijn, maar dat we daar niet te lang bij willen of kunnen stilstaan.
Ik las in de zomer een interview in DS Weekblad met Tim Van Aelst en Sofie Peeters, die stopten met productiehuis Shelter. ‘We zijn met z’n allen supergoed in doen alsof we niet gaan sterven’, liet Van Aelst optekenen, en dat is het sentiment waarmee ik al sinds begin 2020 worstel. Pril moederschap moeten doorbrengen in de eerste lockdown was het inciting incident, zoals scenaristen dat noemen. Sindsdien dreigt mijn begrip van de wereld mij steeds meer te ontglippen.
Hoe we onze kinderen, ouderen, kwetsbaren en doden behandelen, vond ik altijd al een goede graadmeter om onze menselijkheid mee te definiëren. De resultaten zijn tot hiertoe bijzonder akelig. We hebben nog steeds geen rekenschap gegeven van de meer dan 32.000 doden die we in ons land hebben begraven sinds de start van de coronacrisis. Om nog te zwijgen van de eenzaamheid waarin we schoolgaande kinderen en rusthuisbewoners toen hebben gehuld. En we laten dagelijks toe dat mensen op de vlucht op straat slapen, alsof het wilde dieren zijn.
Ik voel de nood om ze te negeren, de vele nieuwsberichten over de energieprijzen die ons langzaam maar zeker wurgen, terwijl energiebedrijven woekerwinsten boeken. Of over hoe de opwarming van de aarde steeds duidelijker wordt. Niet alleen door de onverbiddelijke droogte bij ons, maar ook door de aanhoudende regen in Pakistan, waarvan een derde al weken onder water staat. Maar liefst 33 miljoen mensen proberen er hun leven weer op te bouwen. Mijn hoofd gaat duizelen bij zulke aantallen.
Komen we hier ongehavend uit? Vermoedelijk niet. Steeds meer huishoudens komen in armoede terecht. We weten niet hoe de coronacrisis zal evolueren, maar er verschijnen nu al berichten dat de griep in het zuidelijk halfrond lelijk huis houdt. We zijn overgeleverd aan het stratego dat wordt gespeeld door wereldleiders. De levensstandaard is sinds de coronacrisis en de uitbraak van de oorlog gedaald tot het niveau van 2016, staat in het Human Development Report te lezen. Misschien helpt dit nieuws ons wel om niet meer supergoed te doen alsof we niet gaan sterven.
Het is goed om onszelf af en toe te beschermen van alle doemberichten, maar soms moeten we de waarheid recht in de ogen kijken. Soms is het noodzakelijk om stil te staan bij wat we zijn kwijtgeraakt en ons verdriet toe te laten. Om te rouwen.
(Deze tekst verscheen eerder bij De Standaard.)